Zelfcompassie voelt voor velen niet vanzelfsprekend. Je innerlijke criticus heeft altijd wel een mening. Compassie hebben met anderen, mag wel. Maar voor jezelf? Waarom vinden we dat zo lastig? En waarom is het zo belangrijk om wat vriendelijker voor jezelf te zijn? Wat houdt zelfcompassie eigenlijk in?
Zelfcompassie
Zelfcompassie betekent dat je met mildheid naar jezelf kijkt. In onze prestatiegerichte samenleving ligt de focus vaak op succes. Falen? Daar praten we liever niet over. Wanneer we falen, zijn we vaak hard voor onszelf: “Had ik maar niet zo dom gereageerd. Ik had harder moeten werken. Ik had het beter moeten weten!”
Herkenbaar? We veroordelen onszelf snel als dingen anders lopen dan verwacht. Of het nu gaat om werk, gezondheid of het ouderschap: we leggen de lat vaak te hoog. Maar hoe realistisch zijn die verwachtingen eigenlijk?
Regels die je jezelf oplegt
Veel van onze zelfkritiek komt voort uit onbewuste regels die we onszelf opleggen. Regels die beginnen met “Ik moet…” of “Ik mag niet…”. Denk aan: “Ik mag nooit boos worden” of “Ik moet altijd alles onder controle hebben.” We hopen hiermee grip te krijgen op ons leven, maar vaak zorgt dit juist voor stress en somberheid.
Hoe ontwikkel je meer zelfcompassie?
Een eerste stap naar meer zelfcompassie is het loslaten van de strenge regels die je jezelf oplegt. Je hebt namelijk geen controle over wat anderen doen of wat er in de wereld gebeurt. Waar je wél invloed op hebt, is hoe je met jezelf omgaat. Kijk eens naar de regels die je jezelf oplegt. Kun je daar wat milder in worden? Mag je een keer geen zin hebben? Of een moment voor jezelf nemen?
Hoe komt het dat HSP zelfcompassie vaak lastig vinden?
Hoogsensitieve personen (HSP’s) hebben van nature een sterk empathisch vermogen. Dit maakt dat je goed aanvoelt wat anderen nodig hebben. Je bent vaak bezig met het welzijn van de ander, wat prachtig is, maar de valkuil is dat je jezelf wegcijfert. Je zorgzaamheid gaat soms ten koste van jezelf.
Daarnaast kan perfectionisme een grote rol spelen. Als HSP zie je vaak het grotere geheel en streef je naar het best mogelijke resultaat. Dat kan ervoor zorgen dat je jezelf verliest in details en te hoge eisen aan jezelf stelt. Hoewel goed werk leveren belangrijk is, kan perfectionisme je juist tegenwerken.
Veel HSP’s maken zich kleiner, terwijl ze juist zoveel te bieden hebben. Zelfcompassie betekent dat je begrip voor jezelf toont, ook als de dingen anders lopen dan gehoopt.
Milder zijn voor jezelf kun je leren
Het ontwikkelen van zelfcompassie is een proces. Er zijn verschillende boeken die je op weg kunnen helpen, maar kennis alleen is vaak niet genoeg. Soms heb je een steuntje in de rug nodig om echt tot actie over te gaan.
Een effectieve methode hiervoor is Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Zelfcompassie is een belangrijk onderdeel van ACT. Je leert omgaan met je innerlijke criticus en hoe je de controle kunt loslaten. In plaats van tegen je gevoelens te vechten, leer je ze te accepteren zoals ze zijn. ACT helpt je een rijk en zinvol leven te leiden, zonder constante strijd met jezelf.
Wil je meer weten over hoe ACT je kan helpen? Lees hier verder…