Voel je je vaak overprikkeld als HSP na een drukke dag? Alsof alles net even te veel is? Voor veel hoogsensitieve personen is dit een bekend gevoel. Maar, hoe komt het dat HSP’s vaker overprikkeld raken en wat kun je doen om dit te voorkomen?

In deze blog ontdek je niet alleen wat overprikkeling precies is, maar deel ik ook eenvoudige en praktische tips om de regie over je energie terug te pakken. Want voluit leven zonder continu overprikkeld te raken – dat verdien jij ook!

Wat is overprikkeling?

Onze zintuigen vangen constant stimuli (prikkels) op, die vervolgens verwerkt worden door ons brein. Wanneer het brein meer prikkels binnenkrijgt dan het aankan, ontstaat er overprikkeling. Prikkels kunnen we verdelen in externe en interne stimuli.

Externe prikkels is wat we opmerken via onze zintuigen – bijvoorbeeld fel licht, geluiden, geuren, verschillende smaken, of het voelen van warmte en kou op je huid.

Interne prikkels zijn sensaties vanuit het lichaam zelf: duizelingen, tintelingen, je hartslag voelen, en ook emoties.

Bij overprikkeling wordt het je even te veel. Je voelt je ongemakkelijk, en naarmate de prikkels blijven toenemen, ervaar je meer stress en fysieke reacties zoals hoofdpijn, misselijkheid, of een versnelde hartslag.

Stel, je werkt in een kantoortuin waar er veel geroezemoes is. Iemand telefoneert luid, anderen staan te discussiëren, de persoon naast je draagt een sterke parfum, en de ruimte voelt kil aan. Voor jou als HSP zijn dit prikkels die je intens ervaart en die je diepgaander verwerkt. Je merkt dat het steeds lastiger wordt om je te concentreren. Het glas begint aardig vol te lopen…

Waarom overprikkeling sneller toeslaat bij HSP’s

Omdat HSP’s meer opmerken uit hun omgeving en prikkels op een diepgaander niveau verwerken, hebben ze meer tijd nodig voor dit proces dan iemand die niet hoogsensitief is. Dat maakt HSP’s gevoeliger voor overprikkeling.

Veel HSP’s zijn zich niet bewust van wat het effect is dat ze meer waarnemen en diepgaander verwerken. Vaak vergelijken ze zich met anderen. Ze beredeneren veel vanuit het hoofd en luisteren niet naar signalen die het lichaam afgeeft. Dat kan er voor zorgen dat ze over hun grenzen gaan. “Iedereen werkt in een kantoortuin, dus jij moet dat ook kunnen toch?” Het idee dat ze ‘gewoon mee moeten doen’ kan veel spanning opleveren.

Tijdens normale omstandigheden kunnen we de dagelijkse portie prikkels vaak nog wel handelen. Maar zodra er extra stress komt – bijvoorbeeld door deadlines op het werk of problemen in het privéleven – vullen de prikkels snel het glas. Het resultaat? Slechter slapen, prikkelbaar zijn en je algeheel ongemakkelijk voelen.

Op korte termijn lukt het misschien nog wel om die overprikkeling te negeren. Maar op de lange termijn loop je het risico overspannen te raken of zelfs in een burn-out terecht te komen als je niet op tijd ingrijpt.

Wat ook niet helpt is dat HSP’s vaak streng voor zichzelf zijn. Door zich met anderen te vergelijken, proberen ze ‘sterk’ te zijn en negeren ze opnieuw de signalen van hun lichaam, met alle gevolgen van dien. Een drukke werkdag wordt vaak afgedaan met, “het hoort nu eenmaal bij mijn werk.” Datzelfde geldt voor problemen in het privéleven: “Iedereen heeft weleens wat!” Om pijnlijke gevoelens of gedachten te vermijden, zoeken we vaak afleiding en hobbelen zo door, totdat het glas overstroomt.

Overprikkeling voorkomen als HSP begint met bewustwording

Een eerste stap om overprikkeling te voorkomen is je ervan bewust te zijn dat je als HSP meer tijd nodig hebt om op te laden. Dat betekent dat je na een stressvolle dag echt tijd moet nemen om even tot jezelf te komen. Dit kan door een heerlijk bad te nemen voor het slapengaan, een ontspannend boek te lezen, yoga of meditatie te doen, of een avondwandeling te maken. Kies iets waar jij van ontspant – het gaat erom dat je regelmatig ruimte creëert om weer op te laden.

Daarnaast is het goed om je dagindeling en werkomgeving onder de loep te nemen. Als je een baan hebt die niet goed bij je past, levert dat extra stress op. Ook de werkomgeving kan veel invloed hebben: een drukke, rumoerige ruimte kan een constante bron van prikkels zijn. Overweeg een gesprek met je leidinggevende om te kijken of er aanpassingen mogelijk zijn die je overprikkeling kunnen verminderen, zoals flexibele werktijden of een rustigere werkplek.

Ook bij persoonlijke problemen waar je tegenaan loopt, kan het helpen om actief naar oplossingen te zoeken. Loop niet te lang rond met onopgeloste situaties; stress bouwt zich zo onnodig op.

Het allerbelangrijkste is dat je leert luisteren naar de signalen van je lichaam en ze serieus neemt. Zo voorkom je dat je over je grenzen gaat. Vergelijk jezelf niet met anderen en wees mild voor jezelf – ieder mens heeft een eigen tempo. Jij hebt de ruimte en tijd nodig die voor jou goed voelt, en dat is helemaal oké.

Wat te doen als je toch overprikkeld bent?

Merk je dat het je allemaal even te veel wordt, zoek dan een plek waar je op adem kunt komen. Een korte ademhalingsoefening of mindfulness-oefening kan al helpen. Voel je veel stress op je werk? Maak dan een wandeling in je lunchpauze.

Worstel je met problemen die je blijven bezighouden? Praat erover of zoek professionele hulp als je er alleen niet uitkomt. Hoe langer je rondloopt met problemen, hoe meer stress je ervaart. En langdurige stress kan op den duur leiden tot lichamelijke en emotionele klachten – iets wat je liever voor blijft, toch? 😉

Jouw gevoel serieus nemen is geen luxe

Als HSP is het essentieel om goed voor jezelf te zorgen, zodat je een rijk en zinvol leven kunt leiden. Neem de signalen van je lichaam serieus, omring jezelf zoveel mogelijk met mensen die je energie geven, en geef aandacht aan de dingen die jou gelukkig maken.

Vind je het lastig om je grenzen te bewaken? Of merk je dat je vaak piekert over de toekomst? Als je merkt dat je hier wel wat steun bij kunt gebruiken, sta ik voor je klaar. Samen onderzoeken we wat jij als HSP nodig hebt om in balans te komen en voluit te leven. Plan gerust een verhelderend gesprek in; ik denk graag met je mee!