Toen de woorden ‘We hebben voor een andere kandidaat gekozen’ uit de mond van de recruiter rolden, was ik enorm teleurgesteld. Het voelde als een stomp in mijn maag, gevolgd door een emotionele rollercoaster wat ik totaal niet had verwacht. Wat ging er mis?

Herken je dit? Die diepe teleurstelling na een afwijzing?

Hoewel afwijzingen bij sollicitaties voor veel mensen een uitdaging zijn, is het voor hoogsensitieve personen (HSP’s) vaak een veel diepere emotionele ervaring.

In dit artikel duik ik dieper in op hoe afwijzing HSP’s diep kan raken en bied ik inzichten om zelfvertrouwen op te bouwen zonder voortdurend externe bevestiging te zoeken.

De impact van hoogsensitiviteit op afwijzingsgevoeligheid

Als hoogsensitief persoon (HSP) herken je vast de diepgaande manier waarop je de wereld ervaart. Je merkt subtiele signalen op die anderen (niet HSP) vaak niet opmerken. Informatie die via jouw zintuigen binnenkomt verwerk je op een diepere, meer intense manier. Hoewel deze diepgaande verwerking je in staat stelt om weloverwogen beslissingen te nemen en briljante inzichten te krijgen, heeft het ook een schaduwkant. Negatieve gebeurtenissen, zoals afwijzing, kunnen je vastpinnen in een eindeloze spiraal van over-analyseren en piekeren.

Nog belangrijker is, dat je als HSP een diepe behoefte hebt aan waardering en erkenning. Dit verlangen naar waardering is niet uniek voor HSP’s, maar hun intensiteit kan het gevoel van afwijzing vergroten.

Als hoogsensitief kind heb je waarschijnlijk vaak gehoord dat je dat je je “niet zo gevoelig moest zijn” of dat je je “niet zo moest aanstellen”, waardoor de kans groot is dat je je bent gaan aanpassen om waardering te krijgen.

Positieve waardering

Ieder mens heeft behoefte aan waardering en erkenning. Je wilt op waarde geschat worden, geaccepteerd worden en gezien worden. Volgens Carl Rogers (Amerikaans psycholoog en een van de grondleggers van de humanistische psychologie), ontwikkelen mensen die positieve waardering krijgen van anderen, een zelfbeeld dat overeenkomt met hun werkelijke zelf en hoe ze zich van binnen voelen. Dat geeft eigenwaarde en zelfvertrouwen.

Sociale waardering

Krijg je geen positieve waardering dan ga je op zoek naar waardering en erkenning in je omgeving. Dit noemen we in de psychologie ‘Sociale waardering’. Om waardering te krijgen past je je aan anderen aan. Doordat je je op dusdanige wijze aanpast om alsnog de waardering te krijgen, ben je niet meer congruent met jezelf. Hierdoor heb je minder zelfwaardering, maar wel sociale waardering. Als je als kind te weinig of geen positieve waardering hebt gekregen, kan het zijn dat  je als volwassene blijft zoeken naar erkenning uit je omgeving. Wanneer die erkenning niet komt, overvalt de verwarring en onrust, waardoor je diep ongelukkig wordt.

Terugkijkend op mijn eigen ervaring bij dat sollicitatiegesprek, begrijp ik nu hoe mijn hoogsensitiviteit mijn reactie op afwijzing beïnvloedde.

Afwijzingsgevoeligheid kun je op verschillende vlakken in je leven ervaren. Is dit herkenbaar voor je? Weet dat je niet alleen bent en dat je afwijzingsgevoeligheid kunt overwinnen door je zelfwaardering te versterken.

Afwijzingsgevoeligheid overwinnen en zelfwaardering versterken

Nu je begrijpt waar afwijzingsgevoeligheid vandaan kan komen, kunnen we kijken naar enkele praktische stappen die je kunt nemen om hiermee om te gaan en je zelfwaardering te versterken. Door actief te werken aan deze aspecten van jezelf, kun je een positieve verschuiving ervaren in hoe je afwijzingen ervaart en hoe je jezelf waardeert.

Zelfreflectie

HSP’s kunnen van nature goed reflecteren. Dat helpt enorm om je bewust te worden van je eigen handelen in bepaalde situaties. Maar ook om inzicht te krijgen in je gedachten en gevoelens.

Een belangrijk aspect bij zelfwaardering is de manier waarop je tegen jezelf spreekt en wat je over jezelf naar anderen zegt. Welke gedachten heb je? Denk je na een afwijzing bijvoorbeeld: ‘Zie je wel ik ben niet goed genoeg’ of denk je: “Jammer, dat ze voor een ander gekozen hebben, maar het ligt niet aan mijn capaciteiten.” Met de eerste gedachte haal je jezelf naar beneden. Bij de tweede gedachte blijf je in jezelf vertrouwen. Je manier van denken heeft dus invloed op afwijzingsgevoeligheid overwinnen.

Een effectieve manier om te reflecteren is door erover te schrijven. Door op te schrijven wat er precies gebeurde en welke gevoelens en gedachten je daarbij had, krijg je meer inzicht en wordt je je ook bewuster van eventuele belemmerende gedachten.

Zelfcompassie

Een ander belangrijk punt wat je zelfwaardering helpt te versterken is zelfcompassie. Vaak zie je dat HSP’s perfectionistisch zijn. Hierdoor stellen ze hoge eisen aan zichzelf. Perfectionisme kan ook voortkomen uit de behoefte aan erkenning. Als dit herkenbaar voor je is, probeer dan wat milder voor jezelf te worden. Niemand is perfect, iedereen maakt fouten en door fouten te maken groei je. Geef jezelf wat ruimte door minder streng te zijn voor jezelf.

Zelfacceptatie

Zelfreflectie en zelfcompassie helpen je om jezelf te kunnen aanvaarden zoals je bent met al je kwaliteiten en valkuilen. Een effectieve manier om met negatieve gedachten en gevoelens om te gaan en om te leren op een mildere manier naar jezelf te kijken is aan de hand van de Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Een ACT-traject is een goede optie als je merkt dat je er alleen niet uitkomt. Zelfacceptatie is essentieel om je zelfwaardering te vergroten.

Afwijzingsgevoeligheid overwinnen

Afwijzingsgevoeligheid vermindert op het moment dat je geen waardering en erkenning meer van anderen nodig hebt. Je hebt voldoende zelfvertrouwen en je handelt vanuit je eigen behoeften en waarden.

Onthoud dat afwijzingsgevoeligheid een uitdaging kan zijn, vooral voor HSP’s, maar het is niet onoverkomelijk. Met zelfreflectie, zelfcompassie en zelfacceptatie kun je stappen zetten naar een sterker gevoel van eigenwaarde. Het is een reis die tijd en inzet vereist, maar onthoud altijd dat je het waard bent. Je hebt de kracht om jezelf te omarmen, ongeacht de afwijzingen die je tegenkomt. Als je worstelt met afwijzingsgevoeligheid, weet dan dat je niet alleen bent. Zoek ondersteuning als dat nodig is, want samen kunnen we groeien en bloeien in ons leven, ongeacht wat anderen denken. Jij bent waardevol, precies zoals je bent, en je verdient liefde en acceptatie, vooral van jezelf.